Kategoria: Ekologia
12 maja Światowy Dzień Ptaków Wędrownych
Cyranka – gatunek wędrownego ptaka wodnego średniej wielkości, z rodziny kaczkowatych. Zamieszkuje niemal całą Eurazję i Europę Przeloty w marcu – kwietniu i sierpniu – październiku. Wędrowne ptaki europejskie zimują w basenie Morza Śródziemnego i środkowej Afryce, gdzie docierają na półkulę południową.
W Polsce nieliczny ptak lęgowy niżu (rozmieszczony nierównomiernie, lokalnie może być liczny).
- Cechy gatunku
- Samiec w szacie godowej ma głowę i szyję brązową. Nad okiem ku karkowi biegnie łukiem biały pas – taka brew jest wyjątkowa u kaczek. Pierś również brązowa, ale jaśniejsza i pokryta drobnymi, ciemnymi cętkami. Boki białe z drobnym, czarnym prążkowaniem (z większej odległości wyglądają więc na szare). Grzbiet brązowy z długi ozdobnymi piórami, na skrzydłach sinoniebieskie plamy, lusterka bladozielone z metalicznym połyskiem. Samica i samiec w szacie spoczynkowej, a także młodociane są brązowe z ciemnym deseniem. U kaczora tylko skrzydła zachowują barwy szaty godowej. Wierzch skrzydeł jaśniejszy niż u cyraneczki. Szarobrązowe lusterko mieni się na zielono, ale jest słabo widoczne. Dziób przeważnie jest szary. Charakterystyczny dla tego gatunku u obu płci jest tylny brzeg skrzydeł. Od cyraneczki różni się kolorem skrzydełka kciukowego: u cyranki jest ono jasnoniebieskie, u cyraneczki – ciemnoniebieskie.
- Wymiary średnie
- dł. ciała ok. 37–40 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 63 cm
długość dzioba ok. 7–11 cm
waga ok. 280–550 g - Biotop
- Gęsto zarośnięte zbiorniki wodne. Często są to niewielkie stawy, a nawet rowy melioracyjne.
- Toki
- Wiosenne powroty w marcu i kwietniu cyranki wykonują już parami. Osobliwy jest lot godowy samców, w stadkach nad powierzchnią akwenu. Przy siadaniu na wodzie słychać szybkie klaskanie ich skrzydeł. Samiec pływa za samicą trzymając dziób tuż przy jej ogonie. Jednocześnie stroszy pióra na łopatkach i na głowie rytmicznie nią kiwając. Przy zarzucaniu łba na plecy wydaje głośne „trreb”. Samica odzywa się cichym „knek”.
- Gniazdo
- Głębokie obniżenie wyłożone roślinami i puchem umieszczone na terenach bagnistych, wolno płynących zarośniętych wodach, nad kanałami lub stawami. Rzadziej samica ukrywa gniazdo w trzcinie, turzycach lub na polu. Od gniazd cyraneczki różni je wyścielenie piórami z białym pasem pośrodku.
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając od kwietnia do czerwca 6 do 12 żółtawych lub brunatnych jaj.
- Okres lęgowy
- Jaja wysiadywane „twardo” przez okres 23 dni przez samicę. Pisklęta są pół zagniazdownikami (gniazdo opuszczają po 24 godzinach). Opiekuje się nimi wyłącznie samica. Samiec strzeże gniazda jedynie podczas znoszenia jaj i w początkowym okresie wysiadywania. Najpóźniej po dwóch dniach od wyklucia matka prowadzi pisklęta nad wodę. Zdolność lotu osiągają po około 1 miesiącu. Kaczęta w puchu mają czarny pas pociągnięty przez oko, łączący się z podobnym pasem podocznym. Oba sięgają do dzioba. Młode podobne są do rodziców. W lipcu rodziny zbierają się w małe stadka, choć nie tak liczne jak u cyraneczki.
- Pożywienie
- Rośliny wodne, zarówno ich części zielone jak i nasiona, uzupełnione przez drobne zwierzęta wodne – bezkręgowce, drobne ryby i kijanki.
- Ochrona
- Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. Wymaga ochrony czynnej.
Źródło: http://polskie-ptaki17.blog.onet.pl/2010/09/22/cyranka-i-cyraneczka/
Darmowy hosting zapewnia PRV.PL
Dodane: 10.05.2014
Komentarze: